තම මතය තහවුරු කිරිමට බැක්ටිරියා ​බිවු වෛද්‍යවරයා

වෛද්‍ය විද්‍යාව ආශ්‍රිතව සිදුකරපු පුදුමාකර පරික්ෂණ ගැන මිට පෙරත් කතා කලානේ. මෙවර කතා කරන්න යන්නේ එවැනි තවත් පුදුමාකර පරික්ෂණයක් ගැන.

ගැස්ට්‍රයිටිස් ගැන නොදන්න   කෙනෙක් නැනේ. බොහෝදෙනෙක් මේ තත්ත්වය නිසා අපහසුතාවයට පත්වෙනවා.  ඒ වගේම  ආමාශයික තුවාල ( stomach ulcer/peptic ulcer) ගැනත් ඔබ අසා ඇති.

මෙම තුවාල (Ulcer) දිර්ඝකාලිනව පැවතුනහොත්,  පිලිකා තත්ත්ව ඇතිකිරිමට පවා අවධානමක් තියනවා.

වෛද්‍ය මර්ෂල්

1980 දශකයේ මුල්ම කාලයේදි, ඔස්ට්‍රේලියානු ජාතික වෛද්‍ය බැරි මාර්ෂල් මහතා, වෛද්‍ රොබින් වොරන් සමග එක්ව ගැස්ට්‍රයිටිස් හා ආමාශයික තුවාල සම්බන්දව පරික්ෂණ මාලාවක් සිදුකරනවා.

මෙහිදි ඔවුන් ආමාශයික තුවාල ඇති රෝගින්ගෙන් සාම්පල ගෙන පරික්ෂා කරනවා. 

එහිදි එම සැම රෝගියකුගේ ආමාශයේම යම් බැක්ටිරියාවක් වර්ධනය වි ඇති බවට ඔවුන්ට නිරික්ෂණය වනවා. එම බැක්ටිරියාව වෛද්‍ය මර්ෂල් විසින් Helicobacter pylori ( H.pylori) ලෙස නම් කරනවා. 

ආමාශයික තුවාල මෙන්ම පිලිකා ඇතිකිරිමටද  H.pylori බැක්ටිරියාව දායකවන බව ඔවුන් සොයාගන්නවා. මෙම බැක්ටිරියාව  ප්‍රතිජිව(antibiotics) මගින් විනාශකර සුවකල හැකි බවත් ඔවුන් තවදුරටත් කියා සිටිනවා. 

වෛද්‍ය වොරන්

නමුදු මෙම සොයාගැනිම පිලිගැනිමට එවකට වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රවිණයන් මැලිකමක් දැක්වූවා. ආමාශයේ ඇති අධික ආම්ලික තත්ත්ව යටතේ බැක්ටිරියා වර්ධනය විය  නොහැකි බව ඔවුන්ගේ මතය වූවා.  වෛද්‍ය මර්ෂල්ගේ සමීපතමයින් පවා මෙම පරික්ෂණය අත්හරින ලෙස කියාසිටියේ,කාලය අපතේ යැවිමක් බව පවසමිනි.

H.pylori

වෛද්‍ය මර්ෂල් හා වොරන් මුහුණ දුන් තත්ත්වයට සමාන තත්ත්වකට මුහුන දීමට ග්‍රීක ජාතික වෛද්‍ය ජෝන් ලයිකොවුඩිස් හටත් සිදුවුනා. 1950 දශකයේ අගභාගයේ සිටම, වෛද්‍ය ලයිකොවුඩිස් ආමාශයික තුවාල සදහා ප්‍රතිකාර කිරිමට ප්‍රතිජිවක බාවිතා කලා. නමුත් එරට සෞඛ්‍ය අංශ සමග ඇතිවු අර්බුද නිසා ලයිකොවුඩිස්, ආමාශයික රෝග සදහා ප්‍රතිකාර කිරිම අත්හැර දැමුවා.

වෛද්‍ය මර්ෂල් විසින් ඌරන් හා මී්‍යන් යොදාගෙන පරික්ෂණ කිහිපයක් සිදුකලත් ඒවායේ ධනාත්මක ප්‍රතිපල පෙන්වූයේ නැ.

කෙසේ වෙතත් තම පරික්ෂණය අපතේ යැවිමට අකමැති වූ ඔහු, තමා විසින්ම පරික්ෂනයට බදුන් විමට තිරණය කලා. 

ඒ අනුව 1984 වසරේ දිනකදි, වෛද්‍ය මර්ෂල් විසින්  H.pylori බැක්ටිරියාව අඩංගු ද්‍රාවණයක් පානය කලා. එම ද්‍රාවණය පානය කිරිමෙන් දින කිහිපයකට පසුව ඔහුගේ ආමාශයේ ulcer ඇතිව තිබෙනවා.  පසුව සිදුකල එන්ඩස්කොපි පරික්ෂණ වලදි  H.pylori  බැක්ටිරියා කොලණි ආමාශය තුල ඇතිව ඇති ආකාරය නිරික්ෂණය කිරිමට සමත් වූවා. දින 14 කට පසුව වෛද්‍ය මර්ෂල් විසින් ප්‍රතිජිවක භාවිතය ආම්භ කල අතර, ඔහු එම ප්‍රතිකර වලින් පූර්ණ සුවය ලැබුවා.

මෙම පරික්ෂණයෙන් පසුව, වෛද්‍ය මර්ෂල්  H.pylori  පිලිබද අනාවරණය කරගත් තොරතුරු පිලිබදව ලෝ පුරා වෛද්‍ය විද්වතුන්ගේ දෑස් යොමුවුනා. ඒ අනුව අද වන විට stomach ulcer ඇතිකිරිමෙහි ලා   H.pylori  බැක්ටිරියාව ප්‍රමුඛ කාර්යයක් ඉටුකරන බව පිලිගන්නවා.

මෙම වැදගත් සොයාගැනිම වෙනුවෙන් වෛද්‍ය බැරි මර්ෂල් හා වෛද්‍ය රොබින් වොරන් හට 2005 වෛද්‍ය විද්‍යාව නොබෙල් ත්‍යාගය ද පිරිනමනු ලබනවා.

"everyone was against me, but I knew I was right."  

---------
මේ ලිපිත් කියවන්න

උදරය හිල්කල වෙඩිල්ල හෙලිකල තතු

තම සැත්කම තමාම සිදුකරගත් හැටි

- රොෂින් ප්‍රනාන්දු

වෛද්‍ය ශිෂ්‍ය